ЕДНО Е ДОВОЛНО – Кивито ги задоволува дневните потреби на ВИТАМИН Ц

ЕДНО Е ДОВОЛНО – Кивито ги задоволува дневните потреби на ВИТАМИН Ц.
Кивито е наш стар есенски познаник, но ретко размислуваме за него надвор од самото консумирање на овошјето. Колумнистката Дуња Гулин и автор на здрави рецепти нè потсетува на неговите здравствени придобивки , но и на неговата разновидност во слатките и солените јадења.
Вистинските гурмани се радуваат на сите годишни времиња и сезонски овошја што ги нуди природата, но можеби изобилството е најочигледно токму сега, на почетокот на есента, бидејќи е време на берба на различни овошја, јаткасти плодови и зеленчук. Јаболката и крушите оправдано се кралови на есента, слаткото грозје со нетрпение го очекуваат многумина, но уште едно овошје во есенскиот и зимскиот период придонесува за различноста и ни нуди изобилство на хранливи состојки, а тоа е кивито!

Иако се смета за егзотично овошје, кивито успешно се одгледува и во крајбрежјето. Од моето детство се сеќавам на овоштарникот на вујко ми полн со киви, чии листови даваа пријатна сенка, додека насекаде висеа мали плодови и едвај го чекавме октомври да ги береме. Плодовите ги чувавме во гајби во ладна соба и полека созреваа, па до Божиќ јадевме киви. Зрелото киви исечено на половина беше копано со лажица, што беше и остана вистинско овошно уживање за мене

Појавата на киви е вистински предизвик за берачите – кафената кожа покриена со влакна е секогаш со иста боја, а големината на плодот не е секогаш показател за зрелоста, бидејќи и малите и поголемите можат да бидат исто толку зрели. Олеснителна околност е што созрева по берење и има побавен метаболизам т.е. по зреењето се распаѓа побавно отколку, да речеме, зрели бобинки, кајсии или смокви. Со оглед на тоа што плодовите од киви ги складираат своите шеќери во вид на скроб, тие не се слатки при берење, но по берењето брзо созреваат поради стоењето на собна температура, па се подготвени за јадење по десет дена.

Уште побрзо ќе созреат ако ги ставите во хартиена кеса со зрело овошје кое испушта многу етилен, на пр. со банана, јаболко или круша. Кога кивито се чува на ниски температури (околу 0°C), присутните ензими полека го претвораат скробот во шеќер, па тој станува помек и посладок побавно, во текот на неколку недели и месеци. Транспарентното месо на кивито обично е зелено поради присуството на хлорофил, иако има и видови чие месо е жолто, црвено или виолетово. Секое овошје содржи до 1500 мали, црни и јастиви семки, распоредени во концентричен круг во центарот на плодот, па оттука и необичниот и интересен пресек по кој кивито е толку познато.

Користете го внимателно! Што се однесува до кивито, најинтригантно ми е што е доста предизвик да се користи во кујната! Еве неколку интересни упатства што треба да ги следите:
Никогаш не додавајте киви во кремите со желатин, бидејќи моќниот ензим актинидин разградува широк спектар на протеини, вклучително и желатин, и го спречува стагнувањето на кремот;
Не користете го во рецепти кои содржат млеко и млечни производи, бидејќи ќе ја оштети кремастата структура на јадењето

Ако претходно го сварите кивито , ќе ги спречите споменатите ефекти врз желатинот и казеинот од млекото, но бидејќи кивито ја губи специфичната боја и текстура со готвењето, резултатот ќе биде помалку естетски привлечен;
Сировото киви содржи кристали на калциум оксалат кои не се растворливи, затоа не додавајте големи количини киви во смути и свежо цедени сокови, бидејќи оксалатите можат да ја иритираат усната шуплина, грлото и дигестивниот систем.
Зелени велесили! Од горенаведените причини, кивито најчесто се користи во сурова форма. Еве само некои од супермоќите на ова необично овошје.

Содржи голема количина на растителни влакна, па затоа е поефикасна од сувите сливи и семето од лен во разбивање на акутниот запек.
Поради присутниот ензим актинидин, кивито ги омекнува сите видови месо, па можете да го користите во маринадите;
Едно киви дневно најчесто ќе ги задоволи вашите дневни потреби за внес на витамин Ц.
Кората од кивито се јаде и содржи уште повеќе антиоксиданси од самото овошје! Затоа, купете органско киви и не лупете го туку само изгребете ги влакната од површината со нож пред консумирање.

Кивито содржи фолна киселина, па затоа е особено корисно да се јаде редовно кога понува да скапува. Издвоив два рецепти во кои сакам да користам киви – сирово во богата салата, а печено како состојка во сочни мафини.